Henüz Batı’daki kadar olmasa da, ülkemizde de editörlüğün, sadece tashihten ibaret bir çalışma değil, eser yayımlanmadan önce geçmesi gereken aşamalardan en önemlisi ve başlı başına uzmanlık ve yetenek gerektiren entelektüel bir faaliyet olduğu anlaşılmaya başlandı; çünkü geliştirici editörlük, dosyanızın yayımlanmadan önce, kurgusunu, ayrıntılarını, son aşamada da tutarlık ve bütünlüğünü incelikle kontrol ederek, metninizin türüne göre ihtiyaç duyduğu özellikleri düzeltmek ve kitabı yayıma hazır hale getirmektir. Kısaca editör, bir kitaba hak ettiği değeri teslim eden kişidir.

Ancak, pek çok yayınevi dışarıdan kurumsallaşmış bir görüntü verse bile, bünyelerinde yeterli sayıda ve yetenekte uzman editör istihdam etmediklerinden yeni gelen dosyalar ya bir köşede birikiyor ya da bu kitapların bir iki sayfası okunarak “karar” verildiğinden, gerçek değeri anlaşılamadan reddedilebiliyor.

Sonuçta çoğu zaman yayımlanan kitapların niceliği ile niteliği eşzamanlı ilerlemiyor. Bu nedenle, piyasada kitap olmanın hiçbir özelliğine haiz olmayan “kitaplar” satışa sunuluyor. Yani henüz “hammadde” olan bir ürünü satışa sunmak, geçtim kültürel sorumluluktan, ticari olarak da etik bir davranış değil.

Editörlük, düzelti, son okuma aşamalarından geçmeden piyasaya sunulan bir kitap, zaten okuma oranı düşük olan ülkemizde, okuru hayal kırıklığına uğratarak, okuma hevesini hepten yok ediyor. Okuduğu kitapta herhangi bir bütünlük, akıcılık, birbiriyle ilgisiz kavram ve konular, bozuk bir dil ve imlayla karşılaşan okur, okuduğunu anlamadığında çoğunlukla kendisini suçluyor ve “nitelikli” kitapları anlama kapasitesine sahip olmadığı yanılgısıyla, ne edebi, ne kültürel ne de akademik açıdan herhangi bir özellik taşıyan vasat kitaplara yöneliyor.

Yetkin bir editör, her şeyden önce kullandığı dile hâkim, deneyimli, kültürel açıdan donanımlı ve iyi bir okur olmak zorundadır. Çalıştığı kitaba tam bir konsantrasyonla nüfuz edemeyen bir editörün yaptığı çalışma, her açıdan yetersiz kalacağından, kitap hak ettiği değeri göremeyecektir. Dolayısıyla, editörün nüfuz edemediği bir metne, okurun nüfuz etmesi beklenemez. Dahası, iyi yazılmış bir kitap bile kötü bir edisyondan geçecek olursa, o kitabı iyi yapan özelliklerinin önemli bir bölümünü yitirecektir.